CHUYÊN ĐỀ: "KỸ NĂNG TƯ DUY PHẢN BIỆN" TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG

“Old minds are like old horses; you must exercise them if you wish to keep them in working order”

(Trí óc già nua cũng như những chú ngựa già nua; bạn phải để chúng luyện tập nếu bạn muốn chúng hoạt động được tốt)

-John Adams-

    Trong công việc, “tư duy phản biện” là nền tảng quan trọng mà rất nhiều nhà tuyển dụng muốn tìm kiếm ở ứng viên của mình, bởi đây chính là yếu tố tiềm năng để sản sinh ra những nhà lãnh đạo tài giỏi. Không chỉ vậy, ý kiến phản biện có giá trị rất lớn quyết định tới sự thành bại của tổ chức và thậm chí là sự tiến bộ của loài người. 

    Nắm bắt được nhu cầu học hỏi của các bạn sinh viên trong lĩnh vực rèn luyện và phát triển tư duy, ngày 18 tháng 09 năm 2020, Viện Nghiên cứu Giáo dục và Quản trị Kinh doanh (EBM) phối hợp cùng trường Đại học Tôn Đức Thắng tổ chức chuyên đề “Kỹ năng tư duy phản biện” dành cho các bạn sinh viên.

                 Buổi chuyên đề thu hút sự góp mặt của đông đảo các bạn sinh viên

    Ban tổ chức chương trình gồm có:

  •  Ông Phạm Văn Giào, Phó Viện trưởng kiêm Trưởng khoa Khoa Giáo dục Kỹ năng mềm Viện Nghiên cứu Giáo dục và Quản trị Kinh doanh;
  • Thầy Nguyễn Minh Hoàng, Chuyên viên phòng Đại học trường Đại học Tôn Đức Thắng;
  • Cô Gia Thị Thu Trang, Chuyên viên văn phòng Tư vấn Hỗ trợ trường Đại học Tôn Đức Thắng

    Cùng với sự tham gia và dự thính của:

  • Ông Phạm Tấn Thông, Giảng huấn viên Hội đồng Giảng huấn Viện Nghiên cứu Giáo dục và Quản trị Kinh doanh;
  • Bà Trần Thị Thiện, Phó trưởng khoa Thường trực Khoa Giáo dục Kỹ năng mềm Viện Nghiên cứu Giáo dục và Quản trị Kinh doanh;
  • Ths Nguyễn Thị Thu Hiền;
  • Ts Dương Hoài Giang Hà

Các đại biểu góp mặt và dự thính tại buổi chuyên đề

     Chuyên đề diễn ra sôi nổi với các hoạt động tranh luận và phản biện của các bạn sinh viên với đa dạng các chủ đề: Truyền thông, Du lịch, Marketing,…  Qua bài toán “Bán Bò”và các bài tập quan sát, Báo cáo viên Phạm Tấn Thông đã dẫn dắt các bạn tìm hiểu sâu thêm về các nội hàm của khái niệm “tư duy phản biện” cũng như mục đích và tầm quan trọng trong việc rèn luyện kỹ năng này.

    Vậy, “tư duy phản biện” (Critical Thinking) là gì?

    Có rất nhiều các định nghĩa khác nhau về “tư duy phản biện”:

    Theo The Watson and Glaser Test, bài kiểm tra năng lực hành nghề luật sư với mục đích đánh giá khả năng phân tích và suy luận, “tư duy phản biện” chính là sự hợp lại của 3 yếu tố “Thái độ”. Kiến thức” và “Khả năng”. Trong đó, “Thái độ” xem xét liên quan đến khả năng nhận ra sự tồn tại của vấn đề và chấp nhận việc cần bằng chứng chung hỗ trợ cho thứ được coi là sự thật. “Kiến thức” chính là các hiểu biết về bản chất của những suy luận hợp lý, những quan điểm trừu tượng và sự khái quát hóa khi mà độ nặng hay độ chính xác của các bằng chứng khác nhau đã được xác định về mặt logic và “Khả năng” là các kỹ năng trong việc sử dụng và áp dụng những “Thái độ” và “Kiến thức” trên.

    Theo Wikipedia (Bách khoa toàn thư mở), “Tư duy phản biện” (Tư duy phân tích) là một quá trình tư duy biện chứng gồm phân tích và đánh giá một thông tin đã có theo các cách nhìn khác cho vấn đề đã đặt ra nhằm làm sáng tỏ và khẳng định lại tính chính xác của vấn đề.

     Tuy chưa thực sự có một định nghĩa chung và thống nhất về “Critical Thinking” nhưng Báo cáo viên Thông tin rằng: đa phần các định nghĩa đang tồn tại đều thể hiện tầm quan trọng của “sự phân tích” và “khả năng lập luận”.

    Tại sao bạn nên rèn luyện “Tư duy phản biện”?

     Năm 2018, Diễn đàn Kinh tế Thế giới đã công bố bản báo cáo Tương lai nghề nghiệp”. Đối với kỹ năng tư duy phản biện, báo cáo nhấn mạnh tới nhu cầu về kỹ năng này sẽ tăng lên trong năm 2022. Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, “tư duy phản biện” là một trong những kỹ năng quan trọng không thể thiếu giúp chúng ta nhìn nhận và phân tích các sự kiện ở nhiều khía cạnh khác nhau, đối chiếu và so sánh các dữ liệu thông tin đã nhận, từ đó tìm kiếm và lựa chọn được giải pháp tối ưu nhất cho vấn đề cần giải quyết.

     Người sở hữu khả năng tư duy phản biện tốt thường có khả năng đánh giá vấn đề một cách sắc bén và đa chiều. Nhờ thế, những ý kiến, luận điểm của họ trở nên rất thuyết phục. Bên cạnh đó, người có khả năng tư duy phản biện tốt cũng là mẫu người có lập trường vững vàng và kiên định, rất khó bị ảnh hưởng bởi người khác, càng không dễ dàng bị đánh lừa. Trong lĩnh vực học tập, “tư duy phản biện” chính là  chiếc chìa khóa vàng của các bạn học sinh, sinh viên. Những vấn đề một khi đã được phân tích càng chi tiết và được đào sâu thì việc ghi nhớ chúng sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Đồng thời, khi làm việc nhóm, người sở hữu kỹ năng tư duy phản biện tốt sẽ giúp các quyết định của tập thể đi đúng hướng và không bị ảnh hưởng bởi cảm tính.

    “Nếu Chúng Ta Đang Muốn Mình Ở Đâu, Chúng Ta Phải Định Vị Được Thương Hiệu Của Mình-Báo cáo viên Thông nhấn mạnh. Để giải quyết một vấn đề, các bạn có thể tham khảo “Quy trình tư duy RACE” như sau:

  • R: Research (Tìm kiếm thông tin)
  • A: Action (Hành động)
  • C: Communication (Giao tiếp/ Truyền đạt)
  • E: Evaluation (Đánh giá/ Ước lượng)

             Các bạn sinh viên tranh luận cùng Báo cáo viên Thông về bài tóan tư duy

    Theo Báo cáo viên Phạm Văn Thông, từ quy trình trên, để ứng dụng thành công tư duy phản biện vào trong lĩnh vực cuộc sống và học tập, các bạn sinh viên cần thực hành rèn luyện 6 bước sau:

    1/ Phân tích tình huống:

  • Trong quá trình phân tích, hãy nhìn nhận tình huống bạn đang gặp phải dưới nhiều góc độ và các khía cạnh khác nhau và đặt càng nhiều câu hỏi càng tốt. Điều này sẽ giúp các bạn có cái nhìn bao quát và tổng thể về sự việc đang diễn ra. Từ đó, giúp các bạn bình tĩnh và đánh giá sự việc một cách trọn vẹn.

    2/ Xác định vấn đề / mục tiêu cần giải quyết:

  • Để làm được điều này, bạn cần đặt ra các câu hỏi, từ đó đào sâu suy nghĩ vào các tình huống mà chúng ta đang đối mặt. Bởi trong thực tế, có rất nhiều vấn đề tồn tại như tảng băng trôi, thứ chúng ta thấy chưa hẳn đã là toàn bộ tảng băng, có chăng chỉ là phần nổi của vấn đề, còn phần chìm có thể mang lại những nguy hiểm rất lớn thì không phải ai cũng nhận ra.

    3/ Tìm và đánh giá thông tin:

  • Mọi người thường nói “Có gì không biết thì tra Google!”. Thật không sai khi nói rằng 99% những thông tin mà bạn cần đều ở trên Internet. Nhưng trong cơn bão thông tin hiện nay, vẫn còn rất nhiều các thông tin sai lệch và xuyên tạc tồn tại, gây hoang mang và khiến người đọc bối rối. Để tránh bị ảnh hưởng bởi các loại thông tin này, việc đánh giá tính xác thực của các thông tin đã tra cứu từ các nguồn thông tin chính thống và có uy tín là rất quan trọng.

   4/ Tiến hành lập luận:

  • “Lập luận”, được hiểu như những kết luận được đúc kết ra dựa vào các lý lẽ, chân lý hoặc sự kiện được mọi người thừa nhận. Có hai dạng lập luận: Lập luận để chứng minh một chân lý (thuộc về Logic hình thức) và Lập luận để thuyết phục, tạo lập niềm tin của người nghe. Từ các thông tin đã tìm kiếm và tổng hợp, “tiến hành lập luận” là một trong những bước quan trọng trong quá trình tư duy phản biện.

    5/ Xem xét các góc nhìn đối lập và mặc định:

  • Trong quá trình tiến hành lập luận, một trong những yếu tố quan trọng mà các bạn cần lưu ý đó chính là đa dạng hóa các góc nhìn đối lập và mặc định sẵn có. Như đã trình bày ở trên, một tình huống có thể bao gồm nhiều vấn đề. Tùy thuộc vào mỗi người mà các bạn có thể có những đánh giá khác nhau. Việc xem xét tình huống dưới các góc độ khác nhau sẽ đem đến cho các bạn những trải nghiệm mới về vấn đề, từ đó giúp các bạn lựa chọn và đưa ra nhiều hướng giải quyết hơn.

   6/ Tổng hợp kết quả; Kết luận và đề xuất giải pháp (nếu có):

  • Sau một quá trình suy nghĩ và lập luận dưới những góc nhìn đa chiều, “tổng hợp, kết luận và đề ra hướng giải quyết” là một trong những bước cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng trong quá trình rèn luyện kỹ năng phản biện. Trong quá trình phân tích, các bạn sẽ nhận thấy rằng tất cả các sự kiện trong vấn đề đều có liên kết với nhau, dù là ở mức độ ít hay nhiều.  Kết hợp với các công cụ cần thiết cho quá trình tư duy: Mind map, Perceptual Map,…, sẽ giúp các bạn nhìn nhận vấn đề cụ thể và rõ ràng. Từ đó, đề ra các giải pháp mang tính thực tế và hiệu quả cao.

   Với vai trò Báo cáo viên, ông Phạm Tấn Thông đã mang đến cho các bạn sinh viên trường Đại học Tôn Đức Thắng một buổi chuyên đề đầy thú vị và toàn diện. Sau buổi chuyên đề, các bạn sinh viên đã xác định được các bước quan trọng trong việc rèn luyện kỹ năng phản biện trong tư duy. Bạn Nguyễn Thị Phương Anh, sinh viên Khoa Quản trị Kinh doanh cho biết: “Sau 3 tiếng với chuyên đề, mình cảm thấy khá thú vị về những quan điểm mà diễn giả đưa ra. Đặc biệt là về kỹ năng sử dụng ngôn ngữ cơ thể trong phản biện. Mình rất cảm ơn các thầy cô đã tạo ra chuyên đề này!”

Thay mặt Ban tổ chức, ông Phạm Văn Giào, Báo cáo viên Phạm Tấn Thông cùng các khách mời chụp hình lưu niệm cùng các bạn sinh viên

 

Thanh Trúc

Copyright © 2019 by HDCODE
088 810 7069